1

12-1. ΕΧΕ ΚΑΛΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ.

Μερικές φορές δεν περνάει από το μυαλό μερικών ατόμων, μια και δε χρειάζεται να κοιτάζουν συνέχεια τον εαυτό τους, πως αποτελούν μέρος της γενικής εικόνας και της εμφάνισης των άλλων. Και μερικοί δε συνειδητοποιούν πως κρίνονται από τους άλλους με βάση την εμφάνισή τους.

Αν και τα ρούχα μπορεί να είναι ακριβά, το σαπούνι και τα άλλα σύνεργα προσωπικής περιποίησης δεν είναι και τόσο δύσκολο να τα αποκτήσει κανείς. Οι τεχνικές είναι καμιά φορά δύσκολο να ανακαλυφθούν, αλλά μπορούν να δημιουργηθούν.

Σε μερικές κοινωνίες, όταν είναι βάρβαρες ή πολύ υποβαθμισμένες, μπορεί να γίνει ακόμα και μόδα το να αποτελείς αντιαισθητικό θέαμα. Στην πραγματικότητα αυτό είναι ένα σύμπτωμα της έλλειψης αυτοσεβασμού.

Όταν κανείς γυμνάζεται κι εργάζεται, μπορεί να λερωθεί πολύ. Όμως αυτό δεν τον εμποδίζει να πάει να πλυθεί. Και, για παράδειγμα, μερικοί Άγγλοι και άλλοι Ευρωπαίοι εργάτες καταφέρνουν να έχουν ένα εμφανίσιμο παρουσιαστικό ακόμα κι όταν δουλεύουν. Παρατηρεί κανείς ότι μερικοί από τους καλύτερους αθλητές έχουν καλή εμφάνιση, παρ’ όλο που είναι μούσκεμα στον ιδρώτα.

Ένα περιβάλλον που το ασχημαίνουν ατημέλητοι άνθρωποι μπορεί να έχει μια αδιόρατη, καταθλιπτική επίδραση στο ηθικό κάποιου.2

Πρότρεπε τους ανθρώπους γύρω σου να έχουν καλή εμφάνιση επαινώντας τους όταν την έχουν, ή ακόμα βοηθώντας τους διακριτικά στα προβλήματά τους, όταν δεν την έχουν. Αυτό θα μπορούσε να καλυτερέψει την αυτοεκτίμησή τους, καθώς και το ηθικό τους.

12-2. ΦΡΟΝΤΙΖΕ ΤΟ ΧΩΡΟ ΣΟΥ.

Όταν οι άνθρωποι κάνουν άνω κάτω τα πράγματά τους και το χώρο τους αυτό μπορεί να ξεσπάσει και στο δικό σου χώρο.

Όταν οι άνθρωποι φαίνονται να είναι ανίκανοι να φροντίσουν τα δικά τους πράγματα και χώρους, πρόκειται για ένδειξη ότι στην πραγματικότητα αισθάνονται πως δεν ανήκουν εκεί και ότι δεν τους ανήκουν στ’ αλήθεια τα πράγματά τους. Όταν ήταν μικροί, τα πράγματα που τους «δόθηκαν» ήταν συνδεδεμένα με πάρα πολλές προφυλάξεις και περιορισμούς ή τους τα παίρνανε τ’ αδέρφια τους ή οι γονείς τους. Και επιπλέον αυτοί πιθανώς να μην αισθάνονταν ευπρόσδεκτοι.

Τα υπάρχοντα, οι χώροι διαμονής και εργασίας, τα μεταφορικά μέσα τέτοιου είδους ανθρώπων διαλαλούν πως δεν είναι στην πραγματικότητα ιδιοκτησία κανενός. Ακόμα χειρότερα, μπορεί μερικές φορές να παρατηρηθεί ένα είδος οργής ενάντια στα υπάρχοντα. Βανδαλισμός3 είναι μια εκδήλωση αυτού του πράγματος. Το σπίτι ή το αυτοκίνητο «που δεν ανήκει σε κανένα» σύντομα καταστρέφεται.

Εκείνοι που χτίζουν και προσπαθούν να συντηρήσουν εργατικές κατοικίες συχνά ταράζονται με την ταχύτητα με την οποία μπορεί ν’ αρχίσουν να μετατρέπονται σε ερείπια. Οι φτωχοί, εξ ορισμού, κατέχουν λίγα ή τίποτα. Βασανισμένοι με διάφορους τρόπους, καταλήγουν επίσης να νιώθουν ότι δεν ανήκουν πουθενά.

Όμως, είτε πλούσιοι είτε φτωχοί, καθώς και για οποιονδήποτε άλλο λόγο, οι άνθρωποι που δε φροντίζουν τα πράγματά τους και το χώρο τους μπορεί να δημιουργήσουν ακαταστασία σ’ εκείνους που είναι γύρω τους. Είμαι σίγουρος πως μπορείς να φέρεις στο μυαλό σου τέτοιες περιπτώσεις.

Ρώτα τέτοιου είδους ανθρώπους τι πραγματικά έχουν δικό τους στη ζωή κι αν πραγματικά ανήκουν εκεί που βρίσκονται, και θα πάρεις μερικές εκπληκτικές απαντήσεις. Και θα τους βοηθήσεις επίσης πάρα πολύ.

Η τέχνη της οργάνωσης των υπαρχόντων και των χώρων κάποιου μπορεί να διδαχτεί. Μπορεί να είναι πρωτόγνωρο σε κάποιον το γεγονός ότι, όταν πάρει και χρησιμοποιήσει ένα αντικείμενο, θα πρέπει να το ξαναβάλει στην ίδια θέση, ώστε να μπορεί να το ξαναβρεί. Κάποιοι σπαταλούν το μισό τους χρόνο να ψάχνουν τα πράγματα τους. Ο λίγος χρόνος που ξοδεύει κανείς για να οργανωθεί μπορεί να τον ανταμείψει με το να κάνει πιο γρήγορα στη δουλειά του. Δεν πρόκειται για χάσιμο χρόνου, όπως πιστεύουν μερικοί.

Για να προστατέψεις τα δικά σου υπάρχοντα και χώρους, βάλε τους άλλους να φροντίζουν τα δικά τους.

12-3. ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙΣ ΣΤΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ.

Η ιδέα πως έχει κανείς ένα μερίδιο ευθύνης για τον πλανήτη και πως μπορεί και θα πρέπει να συμμετέχει στη φροντίδα του, μπορεί να φαίνεται υπερβολική και, σε μερικούς, εντελώς εξωπραγματική. Σήμερα, όμως, αυτό που συμβαίνει στην άλλη άκρη του κόσμου, ακόμα κι αν είναι τόσο μακριά, μπορεί να επηρεάσει αυτό που συμβαίνει και στο ίδιο σου το σπίτι.

Πρόσφατες ανακαλύψεις από ανεπάνδρωτα διαστημικά εξερευνητικά οχήματα στην Αφροδίτη έχουν δείξει πως ο δικός μας κόσμος θα μπορούσε να χειροτερέψει σε βαθμό που να είναι πια αδύνατη η ζωή σ’ αυτόν. Κι αυτό θα μπορούσε ίσως να συμβεί στη διάρκεια της ζωής μας.

Αν κόψουμε πάρα πολλά δάση, αν ρυπάνουμε πάρα πολλούς ποταμούς και θάλασσες, αν μολύνουμε την ατμόσφαιρα, θα είμαστε τελειωμένοι. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Γης μπορεί να γίνει υπερβολικά υψηλή, η βροχή μπορεί να μετατραπεί σε θειικό οξύ. Όλες οι μορφές ζωής θα μπορούσαν να πεθάνουν.

Μπορεί κανείς να ρωτήσει: «Ακόμα κι αν αυτό είναι αλήθεια, εγώ τι θα μπορούσα να κάνω;». Λοιπόν, ακόμα κι αν κάποιος απλώς συνοφρυωνόταν, όταν οι άνθρωποι κάνουν πράγματα που ρυπαίνουν τον πλανήτη, θα έκανε κάτι γι’ αυτό. Ακόμα κι αν είχε μονάχα τη γνώμη πως δεν είναι καλό πράγμα να κάνει κάποιος κακό στον πλανήτη και την έλεγε αυτήν τη γνώμη, θα έκανε κάτι.

Η φροντίδα για τον πλανήτη ξεκινά μέσα στην ίδια μας την αυλή. Επεκτείνεται στην περιοχή από την οποία περνάει κανείς για να πάει στο σχολείο ή στη δουλειά. Περιλαμβάνει τοποθεσίες στις οποίες πάει για εκδρομή ή για διακοπές. Τα σκουπίδια που λερώνουν το έδαφος και το νερό, ο ξερός θάμνος που ευνοεί την πυρκαγιά, είναι όλα πράγματα στα οποία δε χρειάζεται να συμβάλλει κανείς και για τα οποία μπορεί να κάνει κάτι στον ελεύθερο χρόνο του. Το να φυτέψεις ένα δέντρο μπορεί να φαίνεται ως κάτι το ασήμαντο, όμως είναι κάτι.

Σε μερικές χώρες, οι γεροντότεροι και οι άνεργοι δε μένουν άπρακτοι ούτε καταρρέουν: τους αναθέτουν να προσέχουν τους κήπους, τα πάρκα και τα δάση, να μαζεύουν τα σκουπίδια και να προσθέτουν κάποια ομορφιά στον κόσμο. Δεν υπάρχει έλλειψη μέσων για να φροντίσει κανείς τον πλανήτη, όμως αυτά κατά κύριο λόγο αγνοούνται. Παρατηρεί κανείς πως το Σώμα Πολιτών για την Οικολογική Προστασία στις ΗΠΑ, που οργανώθηκε στη δεκαετία του ’30 για να απορροφήσει το ενεργητικό δυναμικό των άνεργων αξιωματικών και των νέων, ήταν ένα από τα λίγα προγράμματα, αν όχι το μόνο εκείνη την εποχή της οικονομικής κρίσης, το οποίο δημιούργησε πολύ περισσότερο πλούτο για το κράτος απ’ αυτόν που ξοδεύτηκε. Αναδάσωσε μεγάλες περιοχές και έκανε άλλα πολύτιμα πράγματα για τη φροντίδα εκείνου του μέρους του πλανήτη, δηλαδή τις ΗΠΑ. Διαπιστώνει κανείς πως το Σώμα Πολιτών για την Οικολογική Προστασία δεν υπάρχει πια. Το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει κάποιος θα ήταν να προσθέσει την άποψη πως τέτοια προγράμματα αξίζουν τον κόπο, και να υποστηρίζει οργανισμούς και ανθρώπους επιρροής που εργάζονται για το περιβάλλον.

Δεν υπάρχει έλλειψη τεχνολογίας. Αλλά η τεχνολογία και η εφαρμογή της κοστίζουν χρήματα. Χρήματα υπάρχουν όταν ακολουθείται συνετή οικονομική πολιτική, πολιτική που δεν τιμωρεί τον καθένα. Τέτοια πολιτική υπάρχει.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος για να βοηθήσει στη φροντίδα του πλανήτη. Ξεκινούν με την ιδέα πως πρέπει να το κάνεις αυτό. Προχωρούν με την υπόδειξη στους άλλους ότι πρέπει να το κάνουν κι αυτοί.

Ο άνθρωπος έχει σήμερα ανέλθει στο σημείο όπου μπορεί να καταστρέψει τον πλανήτη. Πρέπει να ανέλθει ακόμη πιο ψηλά, στο σημείο να είναι ικανός να πράττει τις απαραίτητες ενέργειες για να τον σώσει.

Στο κάτω κάτω, πάνω σ’ αυτόν στεκόμαστε.

Αν οι άλλοι δε βοηθούν στην προφύλαξη και βελτίωση του περιβάλλοντος,
ο δρόμος προς την ευτυχία μπορεί να
μην έχει καν οδόστρωμα, για να τον διαβεί κανείς.

1. 1. προφυλάσσω: προλαβαίνω να μην υποστεί ζημιά κάποιος· προστατεύω.
2. 2. ηθικό: η διανοητική και συναισθηματική στάση ενός ατόμου ή μιας ομάδας· το αίσθημα ευεξίας· η προθυμία να συνεχίσεις να κάνεις αυτό που κάνεις· ένα αίσθημα κοινού σκοπού.
3. 3. βανδαλισμός: η σκόπιμη και κακόβουλη καταστροφή δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας, ειδικά οτιδήποτε ωραίου ή καλλιτεχνικού.